TURISTLAR STATISTIK HISOBINI OLIB BORISH BO‘YICHA XALQARO STANDARTLAR VA TAJRIBALAR TAHLILI
DOI:
https://doi.org/10.55439/GED/vol1_iss10/a54Keywords:
turizm, turizm yordamchi hisobi, asosiy statistik ko‘rsatkichlar, tashrif buyuruvchilar toifalari ichki turizm iste’moli, chiqishga oid turizm qo‘shilgan qiymat hisobi, mamlakat ichidagi turizm bo‘yicha taklif va iste’mol, turizm tarmoqlarida bandlikAbstract
Maqolada turizm hisobini olib borish bo‘yicha xalqaro stanlartlar, xususan turizm yordamchi hisobi tahlil
qilingan. Ma’lumki, turizm yordamchi hisobi 1993-yil hamda 2008-yillarda qabul qilingan. Maqolada mazkur ikki yilda
qabul qilingan turizm yordamchi hisobining o‘zaro farqli jihatlari keng yoritilgan. Yevropa davlatlari Fransiya, Polsha davlatdarida turizm yordamchi hisoblarini olib borish, o‘ziga xos xususiyatlari batafsil o‘rganilingan. Maqolaning asosiy maqsadi O‘zbekistonda ham turizm yordamchi hisoblaridan foydalanishni yo‘lga qo‘yish uchun zaruriy ko‘nikmalarni shakllantirishdan iborat. Turi yordamchi hisoblari (TSA) dan tuzilmaviy ma’lumotlardan foydalanadigan modelga asoslangan
makroiqtisodiy baholashda ushbu maqola mavjud bo‘lgan yangi tahliliy imkoniyatlarni namoyon etadi. TSAlar tizimi turistik mahsulotga xos jihatlarni taklif qiladi. Turizm statistikasini hisobini olib borish bo‘yicha, xalqaro tajribalar turlicha va
ko‘plab standartlar mavjud. Ular tavsiya xarakteriga ega. Lekin, ushbu tavsiyalar ko‘pchilik davlatlarda milliy xususiyatlarni
hisobga olmagan holda qo‘llanilib kelinmoqda. O‘zbekiston Respublikasida esa yuqorida keltirilgan va tahlil qilingan standartlar deyarli qo‘llanilmaydi. Shu munosabat bilan maqolada O‘zbekistonda xalqaro tajriba va standartlariga tayangan
holda turizm statistik hisobini olib borish bo‘yicha tadqiqotlar olib boriladi
References
Вспомогателный счет туризма: рекомендуемая методологическая основа, 2008 год, ISBN 098–92–1461023–6, -Nyu York, BMT, BTT, Yevrostat. 2010. St.10.
Measuring the social dimension of the sustainability of tourism – Findings of the MST sub-group on the social dimension Cesare Costantino, Consultant, UNWTO, Committee on Statistics, Nineteenth meeting, Madrid, 26–27 February 2019
“Mejdunarodnыe rekomendatsii po statistike turizma, 2008 god” -Madrid i Nyu-York:OON, 2010 god.-140 st.
Александрова А. Й. Статистика туризма– М.: Федералноэ агентство по туризму, 2014. – 464 с.
Международные рекомендации по статистике туризма, 2008 год Руководство по составлению статистики Мадрид и Нью-Йок: ООН. 2016.-160 с.
Matyash S. A., Britvina V. V. Konyuxova G. P., Konyuxov V. G., Sedenkov S. E. Osnovы turistskoy deyatelnosti I matematicheskaya statistika v industrii turizma: Uchebnoe posobie. – M.: Izd-vo “Soyuz”, 2016. – 174 s.
Sharpley, R. (2005) Tourism, Tourists and Society. Cambridgeshire: ELM
Tashmuradov T. Ekonomika mejdunarodnaya turizma. – Tashkent, 1994. 5 bet
Saidov A. F. O‘zbekistonda turizm. Istiqbol va muammolar, – Toshkent, 1992, 12 bet
Саидов А. Ф. Туризм в Узбекистане: экономические, социалные и организационные аспекты, -М.: Институт туризма, 1991.
Hsiao C. Analysis of Panel Data. _ Cambridge University Press, 1986.
Wooldridge J. M. Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, _ MIT Press, 2002. (Ch. 10.)
Wooldridge J. M. Introductory Econometrics: A Modern Approach, 2 ed., South-Western College Pub., 2002. (Ch. 13, 14.)
Blakely E. Planning Local Economic Development: Theory and Practice. SAGE Publications. 1994. 41. Greene W. H. Econometric Analysis. _Prentice-Hall, 2000. (Ch. 14.).
I. S. Tuxliev, R. Hayitboev, B. Sh. Safarov, G. R. Tursunova Turizm asoslari. Darslik. – T.: Fan va texnologiya, 2014. – 332
A. X. Pardayev, A. N. Norchaev. Xalqaro turizm. -Darslik. – T.: TDIU, 2010 y –260 b.
